راهنمای خرید عینک آفتابی

بررسی های علمی نشان می دهد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، بدون محافظت از چشم، می تواند به چشم ها صدمه بزند و باعث ایجاد دژرسانس ماکولا و کاتاراکت (آب مروارید) شود. پزشکان برای پیشگیری از این عارضه، هنگام مواجهه طولانی مدت با نور خورشید استفاده از عینک آفتابی جاذب اشعه ماورای بنفش و کلاه لبه دار را توصیه می کنند.

 

 

چه زمانی استفاده از عینک آفتابی توصیه می شود؟

 

• در تابستان به دلیل میزان تابش اشعه ماورای بنفش A,B (UVB, UVA) که حداقل سه برابر زمستان می باشد
• وقتی که در کنار ساحل یا در آب هستید
• هنگام استفاده از داروهای ایجاد کننده حساسیت به نور
• زمان شرکت در مسابقه های ورزشی زمستانی به خصوص در بلندی ها

 

راهنمای خرید عینک آفتابی

 

مواجهه طولانی مدت با اشعه ماورای بنفش خورشید تاثیر زیادی در ابتلا به برخی بیماری های چشمی دارد اکثر عینک های آفتابی برای محافظت از چشم ها در برابر پرتوهای مضر خورشید طراحی شده اند هنگام خرید عینک آفتابی بهتر است به چند نکته توجه کنید:

 

1- ممانعت 99 درصدی از اشعه ماورای بنفش

 

بهتر است بدانید UVB نسبت به UVA خطرهای بیشتری برای چشم و پوست دارد. عدسی های شیشه ای و پلاستیکی، امواج UV را جذب می کنند اما میزان جذب UV با افزودن مواد شیمیایی خاص به عدسی در حین ساخت آن و یا پوشاندن سطح عدسی با این مواد بعد از ساخت، افزایش می یابد. هنگام خرید،عینک آفتابی که مانع از ورود 99 تا 100 درصد اشعه ماورای بنفش به چشم می شود را انتخاب کنید.
برچسب روی عینک؛ میزان محافظت از چشم را در برابر اشعه ماورای بنفش و سایر امواج مضر مشخص می کند. برچسب بعضی از کارخانه ها، جذب اشعه UV را تا 400 نانومتر نشان می دهد که این به معنی جذب 100 درصدی اشعه UV می باشد.

 

2- کیفیت عدسی

 

در عینک های آفتابی ممکن است از روش های مختلف صیقلی کردن عدسی برای بهبود کیفیت سطح آن استفاده شده باشد. برای تشخیص کیفیت عدسی، از پشت آن به یک نمای مستطیل شکل (شبیه کاشی کف) نگاه کنید. برای این کار عینک را در فاصله مناسب نگه داشته و یکی از چشم ها را پوشانده سپس عینک را به آرامی به چپ و راست و سپس بالا و پایین حرکت دهید. اگر خطوط، مستقیم باقی بمانند، عدسی مناسب است. اگر خطوط بخصوص در مرکز کج و معوج و جابجا شوند، عدسی کیفیت مناسبی نداشته و بهتر است عدسی دیگری انتخاب کنید.

 

3- نوع عدسی

 

هیچ عدسی کاملا ضد ضربه نیست، ولی در اثر برخورد سنگ یا توپ، احتمال شکستن عدسی های پلاستیکی کمتر از انواع شیشه ای است.
به همین دلیل عدسی اکثر عینک های آفتابی از جنس پلاستیک می باشد. برای عینک های آفتابی مخصوص ورزش؛ از پلاستیک بی کربنات استفاده می شود، چون استحکام بالاتری دارد اما به راحتی خراشیده می شود. پس اگر قصد خرید این عینک ها را دارید حتما از نوع ضدخش آن را انتخاب کنید.

 

4- تیرگی عدسی

 

عدسی های معمولی برای استفاده روزمره مناسب هستند ولی برای استفاده در برابر نور شدید، باید از عدسی های تیره تر استفاده کنید. توجه داشته باشید که رنگ و درجه تیرگی عدسی، میزان محافظت از اشعه UV را نشان نمی دهد. میزان تیرگی عدسی باید توسط چشم پزشک یا اپتومتریست تجویز شودکه مقدار آن بین صفر تا 4 می تواند تغییر کند.

 

5- فریم (قاب) عینک

 

قاب عینک باید به گونه ای طراحی شود که از ورود اشعه نور به چشمان شما جلوگیری کند. ورود اشعه از کنار فریم های معمولی، فواید عدسی ها را کاهش می دهد. عینک های دارای فریم بزرگ، می توانند از چشم ها در تمامی زوایا محافظت کنند.

 

6- ممانعت از ورود 90 درصد اشعه مادون قرمز

 

پرتوهای مادون قرمز بخش دیگری از طیف نامرئی امواج نوری را تشکیل می دهندکه محققان معتقدند در شرایط عادی خطری برای چشم ندارند. ولی به دلیل اثرهای گرمایی و حرارتی خود، در شرایطی که فرد به مدت طولانی در برابر این امواج قرار می گیرد، می تواند به چشم آسیب برساند.
توصیه می شود خلبانان، کوهنوردان یا کسانی که در ارتفاع زندگی می کنند، به دلیل احتمال مواجهه با این امواج، از عینک هایی با قدرت جذب اشعه مادون قرمز استفاده کنند.

 

انواع عملکرد عدسی (شیشه) آفتابی

 

عدسی های پلاریزه

 

این عدسی ها، انعکاس نور خورشید از سطوح صاف مثل سطح زمین یا آب را از بین می برند. پلاریزاسیون در جذب اشعه UV نقشی ندارد اما بسیاری از لنزهای پلاریزه به دلیل ترکیب با ماده UV ، خاصیت جذب این اشعه را نیز دارند. برای اطلاع از میزان جذب اشعه در این لنزها، برچسب آن را می توانید بررسی کنید. این عدسی ها خصوصا برای رانندگی و ماهیگیری مناسب هستند.

 

عدسی های فتوکرومیک

 

این عدسی ها به طور خودکار در نورهای درخشان، تیره تر و در نورهای کم، روشن تر می شوند. زمان تیره شدن این عدسی ها در کمتر از یک دقیقه اتفاق می افتد در صورتی که روشن شدن آنها حدود 5 دقیقه طول می کشد. هرچند برخی از عدسی های فتوکرومیک از نظر جذب UV مناسب هستند ولی برای انطباق تیرگی آن با شدت های مختلف نور ممکن است زمان زیادی صرف شود.

 

عدسی های سایه روشن

 

رنگ این عدسی ها از بالا به پایین یا از بالا و پایین به سمت مرکز تغییر می کند و در اصطلاح سایه دار شده اند.

 

عدسی های تک سایه ای

 

این عدسی ها در بخش فوقانی تیره و  در بخش تحتانی روشن هستند که از ورود امواج نورانی آسمان به چشم جلوگیری کرده و در عین حال امکان دید مناسب را از قسمت تحتانی فراهم می کند. این عینک ها برای ورزش شیرجه هم مناسب هستند، زیرا دید در قسمت جلوی تخته شیرجه را محدود نمی کنند. این عدسی ها برای شرایط برفی و یا در ساحل دریا مناسب نیستند.

 

عدسی های دوسایه ای

 

این عدسی ها در پایین و بالا تیره  و  در قسمت میانی روشن تر هستند و برای ورزش هایی که نور از سطح برف یا آب منعکس می شود، مناسب است(مثل اسکی یا قایقرانی). استفاده از این عدسی ها برای رانندگی توصیه نمی شود چون دید قسمت داشبورد را تار می کند. این نوع عینک برای موارد خاص کاربرد دارد و برای استفاده عمومی مناسب نیست.

 

عدسی های آینه ای

 

پوشش آینه ای این عدسی ها شامل لایه نازکی از روکش های فلزی بر روی سطح عدسی های معمولی است. این پوشش، میزان ورود اشعه مرئی را به چشم کاهش می دهد اما در برابر اشعه UV کاملا از چشمان ما محافظت نمی کند.

 

عدسی های مسدود کننده نور آبی

 

مضر بودن نور آبی برای چشم هنوز مورد بحث است. عدسی هایی که نور آبی را حذف می کنند، معمولا رنگ کهربایی داشته و محیط اطراف را به رنگ زرد یا نارنجی تبدیل می کنند. از مزایای این عدسی های رنگی، واضح کردن اشیاء در فاصله های دور بویژه در شرایط برف و غبار می باشد. استفاده از این عینک در بین اسکی بازها، خلبانان، قلیقرانان و شکارچی ها رایج است.

 

چه افرادی بیشتر از اشعه UV آسیب می بینند؟

 

برخی افراد استعداد بیشتری برای ابتلا به آسیب های چشمی ناشی از اشعه UV دارند. این افراد ممکن است جز یکی از دسته های زیر باشند:

1- بیماری های شبکیه

 

ابتلا به برخی بیماری های چشم مانند دژنرسانس ماکولا و یا دیستروفی شبکیه، خطر ابتلا به آسیب های ناشی از اشعه UV را بیشتر می کنند. به این افراد توصیه می شود در هنگام حضور در هوای آزاد از عینک های آفتابی استفاده کنند زیرا در این شرایط مکانیسم های جبرانی و عملکردی حفاظتی دستگاه بینایی آنها به خوبی کار نمی کند.

 

2- پس از عمل جراحی آب مروارید

 

در عمل جراحی آب مروارید (کاتاراکت)، عدسی چشم با یک عدسی داخل چشمی مصنوعی جابجا می شود. این عمل، آسیب پذیری چشم در برابر اشعه UV را افزایش می دهد. در حال حاضر میزان جذب اشعه UV در عدسی های داخل چشمی نسبت به گذشته بیشتر شده است. اگر در عمل جراحی آب مروارید از عدسی های نسل جدید با جذب بالای اشعه UV استفاده نشود، استفاده از کلاه لبه دار و عینک آفتابی الزامی می باشد. هر چند که استفاده از کلاه آفتابی و کلاه لبه دار در عدسی های نسل جدید هم باعث محافظت بیشتر می شود.

 

3- داروهای ایجاد کننده حساسیت به نور

 

داروهایی که باعث حساسیت پوست به نور خورشید می شوند، می توانند باعث افزایش حساسیت چشم نسبت به نور هم گردند. در صورتی که از داروهای زیر مصرف می کنید حتما با چشم پزشک مشورت کنید:

• پسورالن (در بیماری پسوریازیس مصرف می شود)
• تتراسایکلین
• داکسی سایکلین
• آلوپورینول
• فنوتیازین

در هنگام مصرف این داروها و حضور طولانی مدت در هوای آزاد، استفاده از عینک آفتابی و کلاه الزامی است. همچنین اگر به تازگی تحت درمان فنودینامیک برای دژنرسانس ماکولای وابسته به سن قرار گرفته اید، از چشم های خود در برابر نور خورشید محافظت کنید.

 

4- استفاده از لنزهای تماسی

 

همه لنزهای تماسی قادر به حفاظت از چشم ها در برابر اشعه UV نیستند اما لنزهای تماسی باقابلیت محافظت از چشم ها در برابر نور خورشید نیز در دسترس هستند. اگر لنز تماسی اشعه UV را جذب نمی کند باید برای محافظت از چشم ها از عینک آفتابی استفاده کنید.

 

در چه مواردی عینک آفتابی موثر نیست؟

 

عینک های آفتابی نمی توانند در مقابل نورهای بسیار شدید مانند برخی منابع تولید کننده نور از چشم ها محافظت کنند. جوشکاری، نورهای شدید برنزه کننده، شرایط شدید برفی و نگاه مستقیم به آفتاب (مانند زمان خورشید گرفتگی) می توانند آسیب زیادی به چشم ها وارد کنند و سبب ابتلای قرنیه به فتوکراتیت و یا حتی آسیب به شبکیه و از دست دادن دائمی دید مرکزی شوند. استفاده از عینک آفتابی در کارهای روزمره در خارج از منزل، کلید محافظت چشم ها در برابر نور خورشید خواهد بود.